|
Bø
i Vesterålen, 15 juni 2003 Voordat
ik met deze brief verderga wil ik eerst iedereen bedanken die me een e-mail
teruggestuurd heeft. Bedankt voor al die lieve en warme reacties. Het doet
me erg goed dat jullie zo met me meeleven. Ik voel me dan ook schuldig dat
jullie niet eerder weer wat van me gehoord hebben. Helaas lukt het me niet
iedereen persoonlijk een mailtje terug te sturen, maar ik ben echt heel blij
met jullie reacties! Tusen takk! zoals ze hier zeggen (duizend maal dank!) Ik
heb net even nog nieuwsbrief 5 gelezen. Daarin had ik het goede voornemen om
er elk weekend op uit te trekken, om zoveel mogelijk te zien en nieuwe
indrukken op te doen. Dat voornemen hebben we maar even achterwege gelaten.
Ik heb ook tijd nodig om een beetje bij te komen (en bij te slapen). Tevens
werkt het weer ook wat tegen: het is vandaag maar zo'n 7 graden, zwaar
bewolkt en af en toe regent het hard. Net als gisteren. Niet het beste weer
dus om er op uit te trekken. Je moet wel redelijk weer hebben wil je wat van
de omgeving kunnen zien. Met slecht weer en regen is er niets aan. Zodoende
ben ik dit weekend lekker "thuis". Gisteren heb ik niet veel
gedaan. De avond (en nacht) ervoor ben ik naar een feest geweest. Het werd
nogal laat (of vroeg) en ik had gisteren duidelijk tijd nodig om weer wat
bij te komen. Het
feest was een soort afsluitingsfeestje voor het personeel van de school +
aanhang. De school heeft ergens in de bossen, in de buurt van de school, een
"lavvu" staan. Dit is een tent van de Samen. In de tent is een
klein kacheltje om de tent te verwarmen. We hebben echter voornamelijk
buiten gezeten. Later hebben we in de tent gezeten omdat het begon te
regenen en het erg koud werd. Buiten hebben we gegrild. Iedereen had zijn
eigen vlees/vis mee. Verder was er verdeeld wie wat mee zou nemen. Er was
dus veel en lekker eten! Qua drinken was het zo dat iedereen zijn eigen
drinken (en dan voornamelijk alcoholische dranken) meenam. Wijn, cognac,
etc. is hier erg duur. Je kan het niet in de normale supermarkt kopen zoals
bij ons, maar je moet daarvoor naar de "Vinmonopolet". Een winkel
die op bepaalde tijden open is en alleen maar alcoholische dranken verkoopt.
Niet in elke plaats is er een. Hier moet men naar Sortland. Dat is ongeveer
een uur rijden vanaf hier. Bier is wel gewoon in de winkel verkrijgbaar.
Tja, en laat ik dat nou net niet lusten! Ik had geen zin en tijd om naar
Sortland te rijden om wijn te kopen en er een fortuin voor uit te geven
terwijl ik er maar 1 glas van zou drinken. Dus dan maar aan de Cola Light.
Tevens had ik met een collega (Mariann) afgesproken dat ze mij op zou halen
en dat ik haar dan 's avonds weer naar huis zou rijden, dan kon zij wat
alcohol nuttigen. OK, ik was dus BOB deze avond. Ik
heb eigenlijk veel lol gehad. Op het moment dat de mensen hun ogen bijna
niet meer open konden houden en niet meer konden praten werd het tijd om weg
te gaan. Toen ik op mijn horloge keek bleek het al 3 uur ‘s
nachts te zijn! En dat terwijl het nog helemaal licht was, alsof het dag
was. Heel raar, je merkt dan gewoon niet dat het later wordt! Ik
heb Mariann naar huis gereden en ben daarna naar huis gelopen. Zo’n
1,5 kilometer. Ik had van Mariann de auto mee mogen nemen en dan zou ze hem
de volgende dag wel weer ophalen, maar het weer was redelijk, dus ik vond het
wel lekker om naar huis te lopen. Hartstikke licht, de vogels fluiten, heel
ongewoon. Ik heb dus nu echt gezien dat het 's nachts niet meer donker
wordt. Meestal ga ik slapen en dan merk je het niet, maar het is dus echt
waar dat het hier ‘s
nachts net zo licht is als overdag! Vorige
week donderdag, 5 juni, was het heel mooi weer en toen ben ik met Ellen
Marie naar Hovden gereden. Dat is een vissersdorpje ongeveer een uur rijden
vanaf hier. Het ligt aan de Atlantische Oceaan, en vanaf hier kun je goed de
middernachtzon zien. Dat betekent dat je hier bij helder weer kunt zien, dat
de zon niet in de zee zakt, maar vlak daarboven gewoon weer opgaat. Nou, dat
wilde ik natuurlijk wel eens zien. Om 1 uur ‘s nachts zou de zon op zijn laagste punt zijn (in plaats van om 12 uur in
verband met zomertijd). Dus daar zaten we met zijn tweeën; op een berg, in
de zon, wachtend tot het 1 uur was. Een gek gevoel. Je wil een mooie
zonsondergang, maar dat gebeurt gewoon niet. Op een gegeven moment gaat de
zon weer omhoog! Een gek gevoel, maar ook een fantastisch gebeuren. Het gaf
mij veel energie en het lukte me dan ook niet om daarna nog te slapen. Ik
was klaarwakker, de zon scheen immers! Het licht zo rond middernacht is
fantastisch. Hetzelfde licht als je bij een zonsondergang hebt. Ik heb veel
foto’s
gemaakt, maar ik denk dat ik, als ik ze aan jullie laat zien, er bij moet
zeggen dat het om 1 uur ‘s nachts genomen is, anders geloven jullie
het niet. Ik vraag me trouwens af of ik achteraf wel vind dat de foto's zo
mooi zijn als het in werkelijkheid was. De sfeer die er toen was is bijna
niet op een foto vast te leggen. Tevens heb je er de geluiden (meeuwen die
krijsen, golven op de rotsen) en de geuren (vis en zee) er niet bij. Hier
in Hovden waren veel rekken met stokvis, gedroogde vis. Het wordt hier
gezien als een delicatesse. Ik heb een zakje gedroogde vis gekocht, als
snack. Het is niet slecht, je kauwt je alleen het ongans. Het is namelijk
vrij taai. Het smaakt nog steeds naar vis en het is een beetje zout. Het
zakje had ik in de auto laten liggen. De volgende dag toen ik in de auto
stapte, rook de hele auto naar vis. Het zakje ligt nog steeds in de auto,
maar zit nu dicht met een knijper! Wat
heb ik de afgelopen twee weken nog meer gedaan? Laat ik proberen bij vorige
week te beginnen. Als
je hier de lerarenopleiding doet, moet je stage lopen op de lagere school
(vanaf 6 tot 13/14 jaar) en op de ungdomsskole (van 14 tot 16 jaar). Anders
dan bij ons dus. Ik ben wel blij dat ik de PABO doe en niet hier de
opleiding doe. Ik heb duidelijk de keuze gemaakt voor het lager onderwijs en
niet de middelbare school, terwijl je hier op beide moet kunnen lesgeven.
Lijkt me moeilijker. De
kinderen hier op school hebben 1 x in de week zwemmen. Mijn klas (samen met
de 6e en 7e klas) had dat vorige week woensdag. Ze
moesten toen kleren meenemen om te voelen hoe het zou zijn als je met kleren
in het water zou vallen. Ze vonden het prachtig, zoiets hadden ze nog nooit
gedaan. Het bleek dat de kinderen hier geen diploma’s
hebben. Ze kunnen dat wel doen, maar het is niet verplicht. Ze hoeven dus
ook niet af te zwemmen zoals bij ons, en hebben daardoor ook nog nooit met
kleren aan gezwommen. Een hele belevenis dus. Ze moesten een aantal baantjes
zwemmen en ze moesten proberen hun kleren uit te trekken in het water. Een
goede oefening. Daarna moesten ze proberen een pop op te duiken en deze aan
land proberen te krijgen. Nuttig. Ik heb twee uur in het water gelegen om te
helpen en dingen voor te doen. Ja, twee uur. Twee groepen. Ze mogen hier
niet meer dan 15 leerlingen per keer in het bad hebben liggen. Als de ene
groep zwemmen heeft, heeft de andere groep gymnastiek. Met de bus naar het
zwembad en de gymzaal. Ja, zo ben je een halve dag kwijt. In de vorige brief schreef ik al over het borduren en breien dat de kinderen hadden. Ze hebben dat zo’n 5 uur per week en iedereen moet daar aan meedoen. Een aantal kinderen is er erg goed in. Ze hebben een goede fijne motoriek terwijl sommigen dat niet hebben. Vorige week heb ik ook een aantal uur meegedraaid in klas 1 en 2. Het viel me op dat veel kinderen in deze klas nog moeite hebben met knippen, plakken en kleuren. Eigenlijk is dat ook niet raar als je bedenkt dat ze pas op hun 6e naar de lagere school gaan. In Nederland leren kinderen dit soort dingen in groep 1 en 2. Hier gaan kinderen wel naar een soort kleuterschool, maar dat is niet elke dag en er wordt niet heel veel aandacht geschonken aan de grove en fijne motoriek. De kinderen moeten dus in klas 1 en 2 nog best veel inhalen. Het heeft zijn uitwerking in de andere klassen (ze schrijven bijvoorbeeld alleen maar met potlood hier op school, met pen wordt het te slordig). Ik moest wel lachen, want sommigen hebben echt niet door hoe een kruissteek in elkaar zit. Twee maal diagonaal, hoe bedoel je? Ik heb veel geholpen tijdens kunst en handwerk. Blij dat ik toch ooit eens geleerd heb hoe ik moet borduren. Het uitleggen in het Noors is wel wat moeilijker. Vorige week hoorde ik een van de leerlingen zeggen (nadat ik hem geholpen had om de draad weer in de naald te krijgen): “hun er ganske grei, hun Andrea", wat zoveel betekent als : ze is best aardig die Andrea. Vorige
week donderdag heb ik die les over het Jodendom gegeven. Alle voorwerpen die
ik thuis heb had ik natuurlijk niet meegenomen, dus ik moest veel tekenen en
uitleggen. Het viel me nog vies tegen om een les in het Noors te geven. Veel
woorden weet je toch niet, of niet helemaal, dus het wordt wat stotterig. Ik
had het idee dat de kinderen er ook wat onrustig van werden en niet helemaal
alles meekregen. De volgende dag bleek echter dat dat laatste niet het geval
was. Christine kwam ‘s
ochtends meteen naar me toe en liet me iets zien: “was
dit wat je bedoelde met een keppel?" Had ze van haar tante een keppel mogen lenen die die tante in Israel gekocht
had. Toen ik de kinderen dit liet zien en vroeg wat het was, wisten de
meesten dit haarfijn te vertellen! Leuk om te merken dat het toch niet zo
slecht ging als ik gedacht had. Die
vrijdag heb ik voor een groot deel van de dag alleen voor de klas gestaan.
Kari (mijn mentor) en Sonia (klasse-assistent) gingen op het meertje bij de
school met de kinderen roeien. In groepjes van 2 kinderen per boot. Omdat
men hier vlak bij zee woont vindt men het hier op school heel belangrijk dat de kinderen leren hoe ze moeten
roeien, maar ook hoe je je gedraagt in een boot, en de regels. Ze doen dit
elk jaar. Aangezien ik niet zo’n
goede roeier ben en ook de regels niet ken, heb ik voor de klas gestaan
terwijl zij buiten waren. De kinderen (klas 5 en 6) waren zelfstandig aan
het werk met zowel biologie als rekenen en Noors. Ik zat dus voornamelijk in
de klas om te zorgen dat er gewerkt werd, en om te helpen als dat nodig was.
Nou, een ordeprobleem zal ik hier niet hebben! Als er gewerkt wordt, wordt
er gewerkt en is het stil, zelfs als ze naast elkaar zitten en met elkaar
mogen overleggen. Ik heb niet een keer hoeven zeggen dat het stil moest
zijn! Ongelooflijk! Afgelopen
donderdag zat ik bij een les Kristendom. Het ging over de Islam. Het was een
klassikale les. De kinderen moesten de dingen die de leerkracht op het bord
schreef overschrijven in hun schrift. Ik vond dat het heel stil was, de
kinderen hadden de aandacht erbij, want ze moesten schrijven en waren dus
bezig. Er kwamen daarna veel vragen over de dingen die op het bord stonden.
De leerkracht vond toen dat het te onrustig was. Ik vond absoluut van niet.
Er werd aan de kinderen gevraagd waarom het zo onrustig is en wat er aan
gedaan kan worden. Het was prachtig om te horen met welke oplossingen de
kinderen kwamen. Zij dachten dat het door het reisje kwam dat we woensdag
gehad hadden. Ik
vond deze tocht fantastisch; midden in de natuur, eigenlijk 1 met de natuur.
Gebruik maken van wat de natuur te bieden heeft. In Nederland zou je er niet
over denken om zomaar een grote tak van een boom af te zagen om er fluitjes
van te maken! Maar hier doe je dat gewoon, er is zoveel, dus een boom kan
best wat missen. Het is echter niet zo dat het zomaar gedaan wordt, er moet
wel een doel zijn. Een tak mag niet zomaar van een boom afgehaald worden. De
kinderen weten dit en doen dit ook niet. Ik
vond het fantastisch om te zien hoe goed deze kinderen zichzelf bezig kunnen
houden. We zijn zo’n
3,5 uur daar geweest. Ik heb van geen van de kinderen gehoord dat ze zich
verveelden of dat ze vroegen wat we nu gingen doen. Volgens mij had je dit
in Nederland niet voor elkaar gekregen. Je had op zijn minst -tig spellen
moeten bedenken om ze bezig te houden. Als leerkracht heb je het volgens mij
hier toch een stukje makkelijker! Afgelopen
vrijdag (13 juni, jawel, vrijdag de 13e) hadden we trouwens weer
een "tur" (tocht/reisje). Naar een meertje in de buurt. Eerst hadden de kinderen een
les over insecten en planten die ze in en bij meertjes kunnen vinden. Ze
werden in groepjes verdeeld en moesten zoveel mogelijk insecten en planten
zien te vinden. Met een vergrootglas konden ze de dieren goed zien. De
kinderen (ook die uit klas 7, zeg maar de brugklas) waren hier enthousiast
mee bezig. En lang. We zijn hier zo’n
2,5 uur geweest. Echt ongelooflijk, ze vonden het hartstikke interessant en
leuk! Daarna op school met zijn allen ons eigen insectenboek gemaakt. Het
verstaan van het dialect gaat steeds beter. Als het snel gaat en ik ben moe
heb ik er nog steeds problemen mee. Ook duurde het vrij lang voordat ik de
namen van de kinderen wist. Ze hebben hier toch andere namen dan in
Nederland en dat maakt het moeilijker. Zo heb je namen als Erlend, Line,
Linn, Jorill, Gunn-Ellen, Christine, Lena en Bjørnar. Nu weet ik gelukkig
wie wie is en kan ik ze aanspreken. Afgelopen
week hadden we trouwens een erg korte week. Eerst had je tweede Pinksterdag
en de dinsdag erna was ook iedereen vrij. Een soort extra dag om de uren die
men extra had gedraaid weer op te nemen. Die dinsdag ben ik wel naar school
gegaan en heb ik de rekenmethode bekeken die ze hier gebruiken. Voor mijn
afstudeerwerkstuk voor rekenen.
Het kwam me goed uit dat we die dag vrij waren, want anders had ik het na
schooltijd moeten doen. Aangezien ik dan meestal erg moe ben had ik er
minder zin en energie voor gehad dan nu. Veel gedaan dus. Het
Pinksterweekend (de zaterdag) hadden Ellen Marie en ik besloten dat we maar
op “Hvalsafari”
(walvissafari) moesten gaan. Vrijdag gebeld en we konden mee.
‘s
Ochtends voor we weggingen nog gebeld of de tocht wel doorging in verband
met het weer; het zag er namelijk nogal donker uit, maar de weersverwachting
was gunstig. Geen probleem, in Stø scheen de zon en het waaide niet hard. Wij
in de auto, primatour (pilletjes tegen reisziekte) mee. Na 1,5 uur rijden
komen we aan in Stø. Kregen we te horen dat de tocht niet doorging! Er
moesten minimaal 15 mensen zijn wilde de tocht doorgaan. Er hadden zich 16
mensen aangemeld, maar er waren er maar 5 op komen dagen!! Ik snap dat niet.
Als je je ergens voor aanmeldt, dan bel je toch af als je niet kunt? Of als
je denkt dat het weer niet goed genoeg is, dan bel je toch even om te
vragen? Echt ongelooflijk! Nou, daar stonden we dan. Wat nu? We hebben met
Arctic Adventures afgesproken dat ze ons zullen bellen als er weer meer
aanmeldingen zijn, zodat we zeker zijn dat het doorgaat. Ik vond het echt
heel jammer dat het niet doorging, ik had me er erg op verheugd. Ik vraag me
af of het nog wat wordt voordat ik hier vertrek. Een aantal jaar geleden op
IJsland ging het niet door, nu ook niet. Misschien is het gewoon niet
weggelegd voor mij om ooit walvissen te zien. Ben benieuwd. Ik heb me er
maar bij neergelegd dat het misschien niets wordt. We
zijn niet meteen teruggereden. We zijn eerst nog naar Nyksund gereden. Dat
is een plaatsje dat in de buurt van Stø ligt. Het plaatsje is verlaten. De
weg erheen is namelijk niet geasfalteerd. Het zou de Noorse staat meer
kosten om deze weg te asfalteren, dan iedereen te laten verhuizen hier
vandaan. Begin jaren ‘70
is dit plaatsje verlaten. De huizen staan er nog, maar de meesten zijn
vervallen. Een paar jaar geleden kwam er een Duitser naar dit plaatsje en
heeft een aantal huizen gekocht. Samen met zowel Noren als Duitsers probeert
hij de huizen op te knappen en er een soort toeristendorpje van te maken. Er
is een klein winkeltje, er zijn twee restaurants en er is een hotel. Een
aantal huizen wordt weer bewoond, maar alleen ‘s
zomers. Het was goed om te zien dat het niet helemaal vervalt, maar ik vond
het ook raar. Het leek een beetje een spookstad; een aantal mooi
gerestaureerde huizen (in allerlei kleuren) en vervallen huizen. Nee, het
zou mij niet trekken om daar een zomerhuisje te hebben! Ook de weg erheen
vond ik eng smal en volgens mij met regen onbegaanbaar. Toen
we terugkwamen in Bø zijn Ellen Marie, Rønnaug en ik nog een stuk gaan
wandelen. We wandelen nu bijna elke dag. Naar Losjehytta; een hut in de
bergen. Het neemt ongeveer een half uur om daar heen te wandelen (en
natuurlijk een half uur om weer terug te wandelen). Aangezien de hut in de
bergen ligt is het een vrij pittige wandeling. Vrij steil in het begin en
aan het eind. De eerste keer dacht ik zo’n
beetje dat ik dood ging! Ik had helemaal geen conditie en ik ben natuurlijk
helemaal niet gewend om steile hellingen te overmeesteren! En die Noren die
gaan me toch in een razend tempo die berg op! Niet te volgen. En dan gaan ze
ook nog eens in een razend tempo de berg weer af! Nu
na een aantal dagen deze tocht gelopen te hebben merk ik dat het al een stuk
beter gaat, maar nog steeds lukt het me niet om het tempo van de Noren bij
te houden. Elke
keer als je bij de hut komt kun je je naam in een schriftje schrijven en
erbij zetten hoeveel keer je de tocht al gelopen hebt. Hopelijk haal ik het
om de tocht 10 x te lopen! Het lukt me namelijk niet om elke dag te gaan.
Soms is het weer te slecht; het moet wel leuk blijven. Ik
hoop dat ik het ook in Nederland kan volhouden om veel (het liefst iedere
dag) te bewegen. Ik heb grootse plannen, maar of het ook gaat lukken? Ik
ben in ieder geval wel een aantal kilo afgevallen. Door het bewegen, maar
ook door het andere eten dat ik hier eet. Ellen Marie is vegetariër, maar
eet wel vis. Het eten dat ze me voorschotelt is erg lekker en gezond. Ik eet
weinig vlees (dat is hier trouwens erg duur), maar veel vis en groenten. Erg
lekker. Ellen Marie kookt erg lekker. Ik heb nu ook een aantal keren
gekookt, maar dat is niets vergeleken bij hoe zij kookt. Ik durf nu bijna
niet meer! Ze zegt dat ze me ziet als een soort proefkonijn om allerlei
recepten uit te proberen die ze misschien kan gebruiken voor haar “gjestehus”
(gastenhuis/hotel). Ik vind het geen probleem. Overal
in Noorwegen wordt elektrisch gekookt en niet op gas. Een hele overgang vind
ik. Ik vind het ook erg moeilijk. Het duurt lang voordat de plaat warm wordt
en als het eenmaal kookt, kun je de plaat niet zomaar afzetten. De reden dat
iedereen hier elektrisch kookt is dat het te duur is om overal in Noorwegen
gasleidingen aan te leggen. Tevens is de elektriciteit hier in Noorwegen in
verhouding met bijvoorbeeld Nederland erg goedkoop. De
elektriciteitsleidingen lopen bovengronds zoals ze vroeger bij ons ook
deden. Regelmatig ontdek ik dat als ik een foto wil nemen dat het beeld "bevuild"
wordt door elektriciteitsdraden die prominent door het beeld lopen. Maar ja,
het is wel een deel van het landschap van Noorwegen. Goed,
nou is het inmiddels 23.00 uur ‘s
avonds geworden. Ik ben moe en moet gaan slapen. In de volgende nieuwsbrief,
die niet zo lang op zich zal laten wachten, zal ik jullie alles vertellen
over de "tur"
die ik gemaakt heb op tweede Pinksterdag naar de Lofoten en over het etentje
dat ik vandaag had met de rektor van de school en zijn vrouw. Tot
dan!! |